Tên khác: Thủy tả, Hộc tả, Như ý thái, Ngưu nhĩ thái, …
Tên khoa học: Alisma plantago aquatica L
Họ: Trạch tả - Alismaceae
1. ĐẶC ĐIỂM CÂY TRẠCH TẢ
Đặc điểm cây:
Cây Trạch tả có chiều cao trung bình khoảng 0,3-1m. Thân rễ hình cầu hay hình con quay, màu trắng. Lá cây dài trung bình từ 15-30cm, mọc thành cụm từ dưới gốc lên.
Lá cây hình mác và thu hẹp dần về phía dưới cuống. Cán hoa dài, dạng hình tròn, nhẵn phát triển từ dưới gốc lên, phân chia thành nhiều vòng hoa mang cuống dài. Hoa lưỡng tính, có 3 cánh màu trắng hoặc hồng nhẹ.
Trạch tả mọc hoang dại ở các vùng nước nông, khu vực ẩm ướt, nước ngọt, như đầm lầy, bờ sông, bờ hồ. Ở Việt Nam, cây được trồng nhiều ở khu vực miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lào Cai, Lạng Sơn, Điện Biên.
Bộ phận dùng làm thuốc: Rễ (củ) của cây Trạch tả
Đặc điểm củ: Rễ cây Trạch tả có hình cầu tròn, bầu dục hoặc hình trứng. Đường kính tối đa cỡ 5cm, chiều dài trung bình khoảng 6,6cm. Bên ngoài củ là một lớp vỏ thô, màu trắng vàng, chứa nhiều vành rãnh nông nằm ngang. Xung quanh củ mọc ra nhiều rễ nhỏ. Chất bên trong màu trắng vàng, cứng, chứa nhiều tinh bột. Mùi hương nhẹ, khi nếm thấy vị hơi đắng.
Thu hái – Bào chế - Bảo quản:
- Thu hái: Dược liệu Trạch tả thường được thu hoạch 2 lần/năm, lần đầu vào tháng 6 và lần thứ hai là tháng 12. Trước khi thu hoạch dược liệu thì người dân sẽ cắt bỏ hoa để rễ củ phát triển to hơn.
- Bào chế:
+ Cách 1: Ngâm ủ Trạch tả với nước cho ngấm khoảng 8 phân. Sau đó phơi lượng lớn, tích trữ dùng dần.
+ Cách 2: Diêm Trạch tả: Củ Trạch tả xắt lát mỏng. Pha loãng nước muối rồi phun vào miếng Trạch tả cho hơi ẩm. Đem nấu và sao dược liệu trên lửa nhỏ. Khi thấy Trạch tả chuyển sang sắc vàng thì bắc ra và đem phơi nắng to cho thật khô.
- Bảo quản: Để nơi khô, tránh mốc, mọt.
2. THÀNH PHẦN HÓA HỌC
Thân rễ Trạch tả chứa: tinh dầu, chất nhựa 7%, protid, tinh bột 23%, các dẫn chất Triterpenoid: alisol A, Alisol B, alisol A monoacetat, alisol B monoacetat, alisol C, epialisol, 11-deoxyalisol C, alisol D và sitosterol 3-0-6 stearoyl-b-D glucopyranosid. Iod 6,10 mg/kg, Mn 1,2%.
3. TÁC DỤNG
- Theo Đông y:
Trạch tả có tác dụng bổ ngũ tạng, thông tiểu, tiêu khát, lợi nhiệt ở bàng quang, lâm lịch, tam tiêu. Chủ trị:
- Theo Y học hiện đại:
- Các dấu hiệu nhận biết dị ứng cây trạch tả bao gồm:
Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp dị ứng với Trạch tả cũng gặp phải tất cả các biểu hiện nêu trên.
Một số bài thuốc chứa Trạch tả:
+ Điều trị cước khí, bí tiểu tiện, tức ngực: rạch tả 10g, khiên ngưu 8g, binh lang, xích phục linh, chỉ xác, mộc thông, mỗi thứ 6g. Tất cả tán thành bột, nấu với gừng tươi, hành ta lấy nước uống trong ngày.
+ Điều trị tiểu tiện khó, đái rắt, đái buốt: Trạch tả 12g, Sa tiền tử 10g và Thông thảo 6g. Đem tất cả các vị thuốc này sắc uống trong ngày, mỗi ngày một thang thuốc.
+ Điều trị viêm cầu thận, đái ít kèm phù: Trạch tả 16g, Bạch truật, Phục linh, Trư linh, mỗi thứ 12g; Quế chi 8g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, sắc uống
+ Chữa gan nhiễm mỡ: Trạch tả 20g; Hà thủ ô (sống), Thảo quyết minh, Đan sâm, Hoàng kỳ, Hổ trượng mỗi vị 15g và Sơn tra sống 30g. Đem tất cả các vị thuốc kể trên sắc nước uống, ngày một thang thuốc.
+ Chữa béo phì đơn thuần: Trạch tả, Thảo quyết minh, Sơn tra mỗi vị 12g, Phan tả diệp 8g. Đem tất cả thái nhỏ hãm với nước sôi, uống làm 2 lần trong ngày. Một đợt điều trị kéo dài khoảng 04 tuần.
- Kiêng kỵ khi dùng Trạch tả:
Tóm lại, khi muốn sử dụng Trạch tả trong điều trị bệnh, nên tham khảo ý kiến thầy thuốc Đông y. Việc lạm dụng những bài thuốc với cây Trạch tả quá mức có thể gây đau mắt.
Nguồn: Tổng hợp
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ
CÔNG TY CP DƯỢC LIỆU NINH HIỆP
MST: 0106565962
Trụ sở chính: Số 34-35 Lô E Baza Long Vĩ, Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh
Nhà máy : Lô E4 CCN Đa nghề Đông Thọ - Yên Phong - Bắc Ninh
Điện thoại: 0902 174 312 - 0222 3883 356
Email: duoclieuninhhiep@gmail.com
Website: https://duoclieuninhhiep.com
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC LIỆU NINH HIỆP
MST: 0106565962
Trụ sở chính: Số 34-35 Lô E Baza Long Vĩ, P. Đình Bảng, TP. Từ Sơn, Tỉnh Bắc Ninh
Nhà máy : Lô E4 CCN Đa nghề Đông Thọ - Yên Phong - Bắc Ninh
Điện thoại: 0902 174 312 - 0222 3883 356
Email: duoclieuninhhiep@gmail.com
Website: https://duoclieuninhhiep.com
Với khát vọng vươn lên cùng chiến lược đầu tư – phát triển sáng tạo, Dược liệu Ninh Hiệp phấn đấu trở thành Công ty Dược phẩm uy tín hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và phân phối các sản phẩm Dược liệu, Vị thuốc cổ truyền.
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC LIỆU NINH HIỆP
MST: 0106565962
Trụ sở chính: Số 34-35 Lô E Baza Long Vĩ, P. Đình Bảng, TP. Từ Sơn, Tỉnh Bắc Ninh
Nhà máy : Lô E4 CCN Đa nghề Đông Thọ - Yên Phong - Bắc Ninh
Điện thoại: 0902 174 312 - 0222 3883 356
Email: duoclieuninhhiep@gmail.com
Website: https://duoclieuninhhiep.com
Hãy đăng ký để nhận báo giá mới nhất của chúng tôi